Türkiye, Nisan ayında beklenmedik bir soğuk hava dalgasıyla karşı karşıya kaldı. Birçok ilde sıcaklıkların sıfırın altına düşmesiyle birlikte zirai don tehlikesi baş gösterdi. Özellikle tarım bölgelerinde büyük endişe yaratan bu durum, ürün kayıplarına neden olabilir. Peki, hangi şehirlerde hangi ürünler bu dondan etkilendi? İşte detaylar...
Zirai Don Nedir ve Nasıl Oluşur?
Zirai don, bitkilerin büyüme döneminde, hava sıcaklığının sıfırın altına düşmesi sonucu bitki hücrelerindeki suyun donması ve hücrelerin zarar görmesi olayıdır. Bu durum, özellikle ilkbahar aylarında, bitkilerin yeni sürgünler verdiği dönemde büyük kayıplara yol açabilir. Zirai donun etkileri, bitki türüne, donun şiddetine ve süresine göre değişir. Bazı bitkilerde sadece yaprak ve sürgünlerde hasar meydana gelirken, bazılarında ise tüm bitki ölebilir.
Zirai don oluşumunu etkileyen faktörler şunlardır:
- Hava sıcaklığı: Sıcaklığın sıfırın altına düşmesi don olayının temel nedenidir.
- Rüzgar: Rüzgar, soğuk havanın yayılmasını hızlandırarak don riskini artırabilir.
- Nem: Havanın nemli olması, don olayının etkisini artırabilir.
- Toprak yapısı: Toprak yapısı, toprağın sıcaklık tutma kapasitesini etkileyerek don riskini değiştirebilir.
Hangi Şehirlerde Hangi Ürünler Risk Altında?
Türkiye'de yaşanan zirai don olayından en çok etkilenen ürünler arasında fındık, ceviz, kiraz, kayısı ve badem gibi meyveler bulunuyor. Özellikle Karadeniz Bölgesi'nde fındık bahçelerinde büyük zararlar meydana geldiği belirtiliyor. Doğu Anadolu Bölgesi'nde ise kayısı ve ceviz ağaçları don tehlikesiyle karşı karşıya. İşte bazı şehirlerdeki durum:
- Ordu: Fındık bahçelerinde büyük hasar bekleniyor.
- Giresun: Fındıkta %30'a varan kayıplar olabilir.
- Malatya: Kayısı ağaçları don nedeniyle zarar gördü.
- Elazığ: Ceviz üreticileri endişeli.
Üreticiler Ne Yapmalı?
Zirai don riskine karşı üreticilerin alabileceği bazı önlemler bulunmaktadır. Bunlar:
- Dumanlama: Don olayının beklendiği gece bahçelerde dumanlama yaparak sıcaklık kaybını azaltmak.
- Sulama: Don öncesi bahçeleri sulayarak toprağın ısı kapasitesini artırmak.
- Örtüleme: Genç fidanları ve hassas bitkileri örtü malzemeleriyle korumak.
- Rüzgar perdesi: Rüzgarın etkisini azaltmak için bahçelerin etrafına rüzgar perdesi kurmak.
Üreticilerin bu önlemleri alarak ürünlerini dondan korumaları ve kayıpları en aza indirmeleri önemlidir.
Türkiye'de yaşanan bu zirai don olayının tarım sektörüne etkisi yakından takip edilmektedir. Yetkililer, zarar gören bölgelerde hasar tespit çalışmalarına başlamış ve üreticilere destek sağlanması için gerekli adımların atılacağını belirtmişlerdir. Zirai donun etkilerinin uzun vadede gıda fiyatlarına yansıması beklenirken, tüketicilerin de bu konuda bilinçli olması ve yerli üreticilere destek vermesi önemlidir.
